Krwiożerczy przodek twojego Azorka?

Słyszymy o nich coraz częściej. Przez wiele lat należały do gatunku zwierząt wymierających, teraz populacja odradza się właśnie na terenach Europy Wschodniej. W naszym kraju coraz więcej wilków widzianych jest w Bieszczadach czy na Kaszubach. I jak przed wiekami - w ludziach wzbudzają niechęć i strach, ale także szacunek i podziw. Co jest takiego w historii ludzkości oraz tych zwierząt, że wzbudzają takie emocje?

Bestia czy wojownik?

Wilk, przodek tak uwielbianych przez ludzi psów, przywoływany jest już w literaturze antycznej, ale o ile Chrześcijanie utożsamiali wilki ze złem, o tyle w Egipcie te dzikie zwierzęta towarzyszyły bogom, miały cechy wspaniałych wojowników i uznawane były za istoty szlachetne. W średniowieczu natomiast, głównie chłopi parający się hodowlą zwierząt zagrodowych, mieli wilki za bestie krwiożercze, które zabijają nie tylko dla pożywienia, ale także z samej żądzy mordowania niewinnych istot. Wilk zbliżający się do domostwa budził olbrzymi lęk. Nawet w literaturze wilki przedstawiane były jako istoty bez pozytywnych zachowań, mordujące również własne szczenięta, śmiedzące, bezlitosne i dalekie od swoich psich kuzynów. Prawdą jest, że wilk, który w Europie żył od zarania dziejów, faktycznie stanowił zagrożenie dla stad zwierząt, ale także dla ludzi. Taka opinia powstała szczególnie w czasach wojny stuletniej, kiedy we Francji panował olbrzymi głód, zarówno wśród ludzi, jak i dzikich zwierząt. W literaturze z tamtego okresu znaleźć można historie wilków, które rzucały się na ludzi, pożerały niemowlęta, a mity o wilkołakach zaczęły się pojawiać jak grzyby po deszczu. Później było jeszcze gorzej, bo gdy w XIX wieku populacja wilków znacznie wzrosła, zwiększyła się ilość napadów wilczych hord na zwierzęta zagrodowe. Na terenie dzisiejszych Mazur, a wtedy Prus, działali nawet wyspecjalizowani zabójcy wilków, którzy używali strychniny, broni palnej i wilczych dołów do unieszkodliwiania dzikich zabójców, ale nawet oni nie mogli sobie poradzić z ich nadmiarem. Ostatecznie władze nawet nagradzały wieśniaków, którzy na własną rękę zabijali wilki. W ten sposób, w ciągu kilkudziesięciu lat populacja tych zwierząt została przetrzebiona, zarówno w Europie, jak i w USA. I w tym momencie zmieniło się także myślenie o tych zwierzętach.

Prawie unicestwione

Ale zanim się to stało, wilki w Polsce wyginęły między innymi na terenach Małopolski i Wielkopolski, a na terenach wschodnich było ich mniej niż 1000 sztuk. Mimo tego nie wprowadzono zakazu zabijania wilków, a wręcz przeciwnie - wilk stał się szkodnikiem, zwierzęciem łownym, na którego polowano z chartami. Za wilkami wstawiali się tylko prozaicy, którzy wątpili w historie o wilczych napadach na ludzi. Dzisiaj, wraz z podniesieniem się ogólnej wiedzy na temat biologii i większej roli myślenia ekologicznego, wilk zaczyna być postrzegany nie jako szkodnik, a jako ważny element funkcjonowania ekosystemu.

Jaki jest związek wilka z domowym psem?

Wilki dały początek wszystkim psom, a udomowienie pierwszych miało miejsce w Azji, gdzieś pomiędzy 15 000-8000 p.n.e. Wilki mają jednak szerszą głowę, mocną żuchwę, krótsze, stojące uszy, skośne oczy, dłuższe nogi, szersze łapy niż ich domowi, bliscy ludziom kuzyni. Możliwe jest skrzyżowanie psa z wilkiem i krzyżówki takie powstają w warunkach naturalnych między wilkami i zdziczałymi psami, rzadziej w hodowlach prowokowanych przez ludzi. Krzyżówka psa z wilkiem – wolfdog - ma bardzo dużo cech wilczych. Psy takie są bardzo trudne do hodowania w domu, a nawet niebezpieczne, zwłaszcza dla dzieci. Egzemplarze takie bywają hodowane nielegalnie w celu przeprowadzania walk psów. Przez pewien czas taka rasa jak Wilczak Czechosłowacki hodowana była na potrzeby wojska, ale nie sprawdziła się z powodu częstej zmiany kadr. Psy te bowiem odczuwały nierozerwalną więź ze swoim opiekunem.

Warto wiedzieć:

stado wilków to maksymalnie 20 osobników, zwykle para i szczenięta oraz część poprzednich miotów,
wilki odznaczają się bardzo ścisłą hierarchią, mają rozwinięty system komunikowania się ze sobą za pomocą odgłosów, mowy ciała, ale także feromonów czy odchodów,
żywią się jeleniami, dzikami, sarnami, nie gardzą jednak mniejszymi zwierzętami i padliną, chętnie zjadają także ryby. Dopiero gdy są bardzo głodne podchodzą pod zagród ludzkich i atakują zwierzęta hodowlane. Od ludzi trzymają się z daleka, chyba że całkowicie zostały pozbawione pokarmu przez zniszczenie naturalnego ekosystemu albo chorują na wściekliznę. Nie mniej jednak, ogółem w ciągu ostatnich 15 lat na całym świecie odnotowano jedynie 20 przypadków zgonów spowodowanych przez wilki.
Wilczak Czechosłowacki, który powstał ze skrzyżowania wilka z Owczarkiem Niemieckim kosztuje około 2000 zł i można znaleźć hodowle tych psów w naszym kraju. Niestety, ze względu na trudne charaktery, wymagają one bardzo doświadczonego prowadzenia przez właściciela z twardą ręką. Psy te nie szczekają….